Komisja Opieki nad Zabytkami

Obowiązująca ustawa o ochronie i opiece nad zabytkami wyraźnie oddziela te dwa często w Polsce mylone pojęcia. Ochrona zabytków jest bowiem domeną państwa i jego urzędów, natomiast opieka nad zabytkami to przede wszystkim obowiązek prawny właściciela, ale także moralne zobowiązanie społeczeństwa reprezentowanego przez społecznych opiekunów zabytków (indywidualnych, bądź zbiorowych). Ustawowi społeczni opiekunowie zabytków (SOZ) powoływani są przez Starostów na wniosek Wojewódzkich Konserwatorów Zabytków, którzy przed postawieniem takiego wniosku sprawdzają wiedzę merytoryczną i prawną kandydata. Strukturę ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce przedstawiają dwie poniższe ilustracje:

12 września 2015 roku w Elblągu została zainaugurowana ogólnopolska kampania społeczna Narodowego Instytutu Dziedzictwa pod hasłem „Chroniąc zabytki – wybierasz przyszłość".

SPOT RADIOWY SPOT TELEWIZYJNY

Franciszek Midura „Zarys historii społecznej inwentaryzacji zabytków w Polsce".

Andrzej Danowski, Franciszek Midura „Rola i zadania Społecznego Opiekuna Zabytków".

System ochrony zabytków w Polsce reguluje obecnie ustawa z dn. 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U.2014, poz. 1146). Zgodnie z definicją prawną, za zabytek uznaje się nieruchomo lub rzecz ruchom, ich cz lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową. Wyróżnikiem zabytku nie jest więc czas powstania ale jego indywidualna wartość (artystyczna, historyczna lub naukowa), która analizowana jest bez względu na jego stan zachowania.